Tussen de heuvels van Piemonte ligt Moncalvo, de kleinste stad van Italië en ooit de historische hoofdstad van Monferrato. Klein van formaat, maar rijk aan cultuur, architectuur en smaak. Je vindt het op ongeveer twintig kilometer van Asti, op de route richting Casale Monferrato — goed bereikbaar, maar nooit overvol.

Het stadje ligt op een heuveltop en kijkt uit over een landschap van wijngaarden en golvende hellingen. Niet voor niets wordt Moncalvo ook wel het “balkon van Monferrato” genoemd. Vanaf Piazza Carlo Alberto, ooit onderdeel van het middeleeuwse kasteel, strekt het uitzicht zich kilometers ver uit. Hier sluit het plein naadloos aan op het centrale Piazza Garibaldi, waar je de stad echt leert kennen: een mix van cafés, een klein theater, winkeltjes en bijzondere architectuur.

Aan dit plein staat ook een unieke synagoge, de enige in Europa die uitkijkt op een openbaar stadsplein — een stille getuige van de ooit grote Joodse gemeenschap van Moncalvo. Vlak daarnaast ligt het Teatro Storico uit 1878, nog altijd in gebruik en gebouwd op de resten van het oude wachthuis.

Voor wie van kunst houdt, is er het Museo Civico, waar verrassend veel internationale namen te zien zijn: Chagall, Modigliani, Morandi en De Chirico, om er een paar te noemen. Moderne kunst, gecombineerd met lokale geschiedenis.

Moncalvo is bekroond met de Bandiera Arancione — het keurmerk van de Touring Club Italiano voor dorpen die uitblinken in charme, kwaliteit en gastvrijheid. Hier draait alles om beleving, streekproducten, kunst en rust. Niet voor niets wordt Moncalvo gezien als het kleinste stadje van Italië met een groot hart.

Wandel je verder door het centrum, dan zie je historische woningen afgewisseld met wijnbars en winkels vol streekproducten. Moncalvo leeft van de wijn en de landbouw, en dat proef je. Elk najaar komt de stad tot leven tijdens de truffelbeurs, waar de witte truffel centraal staat in proeverijen, markten en menu’s.

Ook de religieuze gebouwen zijn het bekijken waard. De Chiesa della Madonna delle Grazie, eeuwenlang de parochiekerk, heeft een ingetogen charme. In de Chiesa di San Francesco hangen werken van Guglielmo Caccia, de Piëmontese schilder die hier geboren werd en in Italië bekendstaat als Il Moncalvo.

Wie de stad even achter zich wil laten, hoeft niet ver. Op een kwartiertje rijden ligt de Sacro Monte di Crea — een pelgrimsroute met 23 kapellen, een eeuwenoude basiliek en een natuurgebied vol wandelpaden. Samen met Moncalvo vormt het een perfect startpunt om het landschap van Monferrato te ontdekken: met de auto, te voet of op de fiets.

---